Мы в лицах

Цезарий Вонс. Споры вокруг понятия «стиль» в архитектуре в ХХ-XXI веках

Controversies around the concept of "style" in the architecture of the twentieth and twenty-first centuries
The term "style" was associated with the periodization of art and architecture in Johann Joachim Winckelmann's work "Geschichte der Kunst des Alterthums" (1764). Despite the passage of time, many elements of Winckelmann's theory in hidden form remained valid in the following epochs. The influence of Georg Wilhelm Friedrich Hegel's philosophy led to the belief that the circumstances of the creation of a work of art affect its forms and contents. This view was argued by art historians in the late 1960s. Criticism of historicism in humanistic research was initially carried out under the influence of the philosophy of science of Karl Raimund Popper. At that time, the beliefs about the existence of ideological values of subsequent epochs that determine the forms and content of works of art were rejected. Another form of criticism of historicism stemmed from the philosophy of Hans-Georg Gadamer, who recognized that a work of art actualizes the message of tradition in contact with the viewer. A critique of historicism in architecture, based on Popper, can be found in the work of David Watkin. The errors in the historiography of modernist architecture were characterized by Panayotis Tournikiotis. Tournikiotis showed contradictions in the definition of avant-garde modernism that occurred in the first two generations of his historians. Today, however, the concepts of styles still contain threads of thought reaching back to Winckelmann and Hegel. The basic feature of the functioning of contemporary styles in architecture is their historicism reaching beyond history, and therefore not so much imitation of old forms, but rather a critical examination of the intellectual foundations of architecture.

Cezary Was, Dr. habil (University of Wroclaw, Poland)

Споры вокруг понятия «стиль» в архитектуре в ХХ-XXI веках.
Связывание понятия "стиль" с периодизацией искусства и архитектуры было осуществлено в работе И. Винкельмана „Geschichte der Kunst des Alterthums” (1764). Несмотря на прошедшие века, многие элементы теории Винцельмана в латентной форме оставались актуальными в последующие эпохи. Влияние философии Ф. Гегеля привело к укоренившемуся в общественном мышлении убеждению, что обстоятельства создания произведения искусства влияют на его формы и содержание. С этой точкой зрения полемизировали только искусствоведы в конце шестидесятых годов XX века. Критика историзма в гуманитарных исследованиях проводилась первоначально под влиянием философии науки К.Р. Поппера. Тогда были отвергнуты убеждения о существовании идейных ценностей сменяющихся эпох, которые определяют формы и содержание произведений искусства. Другая форма критики историзма вытекала из философии Г.-Г. Гадамера, который считал, что произведение искусства обновляет послание традиции в контакте со зрителем. Основанная на Поппере критика историзма в архитектуре была включена в работу Дэвида Уоткина. Ошибки в историографии модернистской архитектуры охарактеризовал Панайотис Турникиотис. Он выявил противоречия в определении авангардного модернизма, которые имели место у первых двух поколений его историков. Однако в наши дни концепции стилей по-прежнему содержат интеллектуальные построения, восходящие к Винкельману и Гегелю. Основной особенностью функционирования современных стилей в архитектуре является их историзм, одновременно выходящий за рамки истории и, следовательно, не столько подражание древним формам, сколько критическое изучение интеллектуальных основ архитектуры.

Цезарий Вонс, Dr. habil, Вроцлав (Польша)

Kontrowersje wokół pojęcia „styl” w architekturze XX i XXI wieku
Powiązanie pojęcia „styl” z periodyzacją sztuki i architektury wystąpiło w dziele Johanna Joachima Winckelmanna „Geschichte der Kunst des Alterthums” (1764). 2. Mimo upływu wieków wiele elementów teorii Wincelmanna w ukrytej formie pozostało aktualnych w następnych epokach. 3. Wpływ filozofii Georga Wilhelma Friedricha Hegla doprowadził do zakorzenienia się w powszechnym myśleniu przekonania, iż okoliczności wytworzenia dzieła sztuki mają wpływ na jego formy i treści. 4. Z takim poglądem polemizowali dopiero historycy sztuki pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku. 5. Krytyka historyzmu w badaniach humanistycznych prowadzona była początkowo pod wpływem filozofii nauki Karla Raimunda Poppera. 6. Odrzucono wówczas przekonania o istnieniu ideowych wartości kolejnych epok, które determinują formy i treści dzieł sztuki. 7. Inna forma krytyki historyzmu wypływała z filozofii Hansa-Georga Gadamera, który uznał, że dzieło sztuki aktualizuje przekaz tradycji w kontakcie z widzem. 8. Oparta na Popperze krytyka historyzmu w architekturze zawarta została w pracy Davida Watkina. 9. Błędy w historiografii architektury modernistycznej scharakteryzował Panayotis Tournikiotis. 10. Tournikiotis wykazał sprzeczności w definiowaniu awangardowego modernizmu, jakie wystąpiły w dwóch pierwszych pokolenia jego historyków. 11. Współcześnie jednak koncepcje stylów nadal zawierają wątki myślowe sięgające Winckelmanna i Hegla. 12. Podstawowa cechą funkcjonowania współczesnych stylów w architekturze jest ich historyzm sięgający poza historię, a zatem nie tyle naśladowanie dawnych form, co raczej krytyczne badanie intelektualnych podstaw architektury.

Cezary Wąs, Dr. habil, Wroclaw (Polska)